پایگاه خبری کلاغ نیوز– طبق بررسی‌های وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی پیرامون وضعیت اقتصادی-اجتماعی خانوارهای سرپرست و دارای کودک آسیب دیده از کرونا، ۱۴ هزار و ۶۱۳ کودک زیر ۱۸ سال، سرپرست خود را به‌واسطه ابتلا به کرونا از دست داده‌اند و به علاوه ۶۸ هزار و ۳۶۰ زن به‌واسطه فوت سرپرست خانوار ناشی از ابتلا به کرونا، سرپرست خانوار شده‌اند.
به گزارش پایگاه خبری کلاغ نیوز، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در گزارشی که زمستان ۱۴۰۰ آماده کرده، با استفاده از داده‌های متوفیات ناشی از کرونا که از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اخذ و با داده‌های پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان ترکیب‌شده است، وضعیت خانوارهای دارای کودک و خانوارهای زن سرپرست آسیب‌دیده از کرونا را بررسی کرده است.
به طور خلاصه می‌توان از این گزارش چنین نتیجه گرفت که ۱۴۶۱۳ کودک زیر ۱۸ سال، سرپرست خود را به‌واسطه ابتلا به کرونا ازدست‌داده‌اند و به علاوه، ۶۸۳۶۰ زن به‌واسطه فوت سرپرست خانوار ناشی از ابتلا به کرونا، سرپرست خانوار شده‌اند.
وضعیت اقتصادی خانوارهای آسیب‌دیده از کرونا
تنها ۴۳ درصد زنان سرپرست خانوار دارای کودک بیمه‌اجتماعی دارند
نیمی از خانوارهای دارای کودک با فوتی سرپرست خانوار و نیمی از خانوارهای زن سرپرست آسیب‌دیده از کرونا، در سه دهک پایین اقتصادی قرار دارند.
تنها یک‌سوم خانوارهای سه دهک پایین درآمدی دارای کودک یا دارای زن سرپرست خانوار جدید، تحت پوشش نهادهای حمایتی (کمیته امداد امام خمینی و سازمان بهزیستی کشور)قرار دارند.
بیشترین تعداد خانوارهای آسیب‌دیده از کرونا (زن سرپرست و دارای کودک) در استان‌های تهران، آذربایجان شرقی، خوزستان، خراسان رضوی و اصفهان قرار دارند.
۵۷ درصد از کل خانوارهای زن سرپرست جدید، تحت پوشش بیمه سلامت و ۴۳ درصد از آنها تحت پوشش یکی از بیمه‌های اجتماعی قرار دارند.
۳۲ درصد زنان سرپرست جدید جزو سه دهک پایین درآمدی
۳۲ درصد خانوارهای زن سرپرست جدید، سه دهک پایین درآمدی (جمعیتی معادل ۱۱۳۰۶ خانوار) فاقد هرگونه پوشش حمایتی و بیمه‌ای (مستمری بازنشستگی) هستند.
در ارتباط با زنان سرپرست خانوار آسیب‌دیده از کرونا در سه دهک پایین درآمدی، نیمی از ایشان بالای ۶۵ سال قرار دارند. دوسوم این خانوارها، یارانه دریافت می‌کنند، اما یک‌سوم ایشان تحت پوشش بیمه اجتماعی قرار دارند.
در ادامه این گزارش، جزئیات بررسی‌ها و نتایج فوق به تفصیل ذکر شده است:
تا سال گذشته در دنیا، حدود ۱۴۰ میلیون کودک یتیم نیازمند اولویت حمایت اجتماعی و سلامت وجود داشته است و بر اساس یک پژوهش تطبیقی که در سال جاری توسط هیلز و همکاران (۲۰۲۱) انجام‌گرفته و توسط سازمان جهانی بهداشت منتشرشده، بر اساس برآورد داده‌های مرگ‌ومیر ناشی از کرونا در ۲۱ کشور موردمطالعه، ظرف یک سال گذشته، حدود یک‌میلیون و ۴۲ هزار کودک، مرگ حداقل یکی از والدین خود را تجربه کرده‌اند.
در هر هزار کودک، ۱۰.۲ کودک در پرو، ۵.۱ کودک در آفریقای جنوبی، ۳.۵ کودک در مکزیک، ۲.۴ کودک در برزیل، ۲.۳ کودک در کلمبیا، ۱.۵ کودک در ایالات‌متحده آمریکا، ۱.۱ کودک در آرژانتین و یک کودک در روسیه یکی از والدین خود را در بازه زمانی ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۱ ازدست‌داده‌اند.
این نرخ برای ایران ۱.۷ کودک به ازای هر هزار کودک است و بر این اساس، کشور ما در میان ۲۰ کشور بررسی‌شده در قاره‌های مختلف، در جایگاه ششم قرار دارد.
به تعبیر دیگر، تعداد کودکان یتیم شده در بازه زمانی مذکور از تعداد افراد فوت‌شده پیشی گرفته است.
از این میزان، تعداد کودکانی که پدر خود را ازدست‌داده‌اند بین دو الی پنج برابر بیشتر از کودکانی است که مادر خود را ازدست‌داده‌اند.
احتمال مواجهه کودکان یتیم با آسیب‌های سلامت روان، خشونت و فقر
حمایت اقتصادی و روان‌شناختی از خانواده‌هایی با کودک یتیم شده ناشی از کرونا ضرورت دارد. کودکانی که در شرایط فعلی، با فقدان والدین خود ناشی از شیوع کرونا مواجه می‌شوند، با آسیب‌های سلامت روان، اقسام مختلف خشونت و فقر خانواده مواجه می‌شوند.
خطر افسردگی، اختلال استرس پس از حادثه، اقدام به خودکشی برای این کودکان یتیم شده بسیار محتمل است که می‌تواند در شرایط وضعیت انزوا، تعطیلی مدارس و دوری از محیط‌های مشارکتی بسیار آسیب‌زا باشد.
در چنین شرایطی نقش مادی، روانی و عملی پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها در حمایت از کودکان موردتوجه قرار گرفته است.
در آمریکا، ۴۰ درصد پدر / مادربزرگ‌هایی که با کودکان زندگی می‌کنند، به‌عنوان مراقبت‌کننده از کودکان، ایفای نقش می‌کنند.
فراهم کردن شرایط سوگواری، حمایت روانی، توانمندسازی مراقبت‌کنندگان بازمانده، برای ایجاد محیط ارتباطی و انطباقی با شرایط جدید ضروری به نظر می‌رسد.
میانگین «سن» زنان سرپرست خانوار ایران به بالای ۶۰ سال رسیده
نیمی از این زنان «تنها» زندگی می‌کنند
همچنین در مورد خانوارهای زن سرپرست، امروزه مسئله شکاف جنسیتی به مسئله‌ای جهانی بدل شده و نابرابری بین مردان و زنان به‌طور ویژه مورد توجه سیاست‌گذاران و تأثیرگذاران سیاستی قرار گرفته است.
بر اساس شاخص شکاف جنسیتی مجمع جهانی اقتصاد در سال ۲۰۲۰، برخلاف رشد قابل‌توجه برابری جنسیتی در آموزش و بهداشت، وضعیت عمومی نابرابری جنسیتی سیاسی و اقتصادی در عمده کشورهای درحال‌توسعه نگران‌کننده است.
در این میان در کشور ما، وضعیت زنان سرپرست خانوار در شرایط حساسی قرار دارد چراکه در ایران بر اساس داده‌های سرشماری ۱۳۹۵ و میانگین سنی زنان سرپرست خانوار، به بالای ۶۰ سال رسیده و تقریباً، نیمی از این زنان به‌تنهایی زندگی می‌کنند.
